شهر سلطانیه (با نام قدیم اریباد) یکی از شهرهای استان زنجان، ایران می‏باشد که در 37 کیلومتری شهر زنجان واقع شده است. به واسطه ‏ی وجود آثار تاریخی متعدد دراین شهر همه ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی زیادی می ‏باشد.از بین این آثار، 17 اثر به ثبت ملی رسیده‏ اند که مهم‏ترین اثر، گنبد سلطانیه می‏باشد که سومین گنبد بزرگ جهان است. به ‏طوری که گنبد کلیسای جامع فلورانس ایتالیا با وجود اینکه بزرگترین گنبد جهان است، الهام گرفته از ساختار معماری گنبد سلطانیه ساخته شده‏ است. البته که گنبد سلطانیه در سبک معماری خود در جهان جزو اولین ‏ها محسوب می‏ شود. به گواهی منابع تاریخی موجود، شهر سلطانیه نخستین‌بار در دوره‏ ی ایلخانان مغول ساخته شده‌است. پیشینه ‏ی آن به گواه کاوش‌های باستان‌شناسی به ۷ هزار سال هم می‌رسد. آنان پس از استقرار در ایران و انتخاب تبریز به عنوان پایتخت، دشت وسیع و سرسبز سلطانیه‌‌ی کنونی را برای شکار و گذران ییلاق انتخاب نموده‏ اند. بدین‌ترتیب این محل قنقوراولانگ یعنی شکارگاه شاهین نامیده می‌شد که اکنون به آن چمن سلطانیه می‏ گویند( همچنین در زمان ناصرالدین شاه قاجار نیز محل گذران اوقات فراغت شاه وقت بوده‏ است). ولی از هنگامی که ارغون چهارمین ایلخان مغول بر تخت نشست، تصمیم گرفت در این محل شهری بسازد؛ بنابراین دستور داد قلعه‌ای به درازا باروی دوازده هزار گام از سنگ تراشیده بسازند. پس از درگذشت وی به سال ۶۱۹ قمری جنازه وی در محل همین شهر نیمه تمام به خاک سپرده شد و پسر وی غازان‌خان دیگر کوششی برای به پایان رساندن و آبادانی این شهر انجام نداد و در عوض به ساخت شنب‌غازان، در نزدیکی تبریز پرداخت. اوج شکوفایی شهرسلطانیه در زمان اولجایتو بوده است. وی از سال ۷۰۲قمری کار ساخت شهر را از سر گرفت و برای انجام این کار بسیاری از هنرمندان، صنعت‌گران و بازرگانان را به این شهر کوچاند و این محل از این پس سلطانیه «محل شاه‌نشین» نامیده‌شد. اولجایتو دستور ساخت بارویی به درازای سی هزار گام را داد تا آرامگاه با شکوهی درون این بارو برایش ساخته‌شود. بدین‌ترتیب بنای باشکوهی ساخته شد که امروزه گنبد سلطانیه نامیده می‌شود و سومین گنبد بزرگ جهان به شمار می‌آید. برخی باور دارند که اولجایتو این سازه را به آرامگاه امامان شیعه اختصاص داده بود و می‌خواست تا پیکرحضرت علی و امام حسین(ع) را به این محل انتقال دهد که با مخالفت علمای شیعه رو‌به‌رو شد. ولی با آگاهی به سازه‌های همتایی که در این دوران ابواب‌البر نامیده می‌شدند و ایلخانان جهت آرامگاه خود در شهرهایی چون همدان، تبریز، شنب‌غازان ساخته بودند، می‌توان این دیدگاه را پذیرفت که گنبد سلطانیه هم از این دسته سازه‌ها بوده و اولجایتو آن را به قصد آرامگاه خود ساخته است. همچنین اولجایتو به هر یک از بزرگان دستور داده بود تا محلّه‌ای به نام خود در شهر بسازند. چلبی‌اوغلو از افرادی بودند که در سلطانیه محلّه‌ها و عماراتی ساختند. بنابراین مجموعه آرامگاه و خانقاه چلبی‌اوغلو در این دوران ساخته شده است. ولی با مرگ اولجایتو به سال ۷۱۶ ق همه ‏ی کسانی‌ که به سلطانیه مهاجرت کرده بودند، آن‌جا را ترک نمودند. پس از آن در تازش تیمور در سال ۷۸۶ق بسیاری از سازه‌های شهر نابود شده و با روی کار آمدن میرانشاه پسر تیمور، به دستور وی بسیاری از آثار و ساختمان‌ها سلطانیه ویران شد. در دورۀ صفویه با آنکه از ارزش پیشین شهر کاسته شده ‌بود، باز یکی از منزلگاه‌های مهم میان راه تبریز و ییلاق پادشاهان این دودمان به شمار می‌آمد. در این زمان جهانگردانی چون اولئاریوس، شاردن، تاورنیه و… از این شهر دیدن کرده و توصیفاتی از آن ارائه داده‌اند. تاورنیه در سفرنامه خود درباره شهر چنین می‌نویسد:«سلطانیه قریه‌ای است که نیم فرسنگ دورتر از جاده بزرگ واقع شده و نزدیک کوهی است. آنچه از آن بازمانده گواهی بر آنچه ویران شده می‌کند، تنها ویرانه آن‌ها بازمانده است که با گذشت روزگار نیست و نابود می‌شوند.
ولی آرامگاه ملاحسن کاشی – یکی از آثار بازمانده در این شهر – از ساختمان‌های این دوره‌است که در پایان سده دهم قمری (پیرامون سال ۹۷۳) ساخته‌شده‌است. برخی صاحب مزار را از علمای حکمت الهی در زمان شاه اسماعیل صفوی می‌دانند و برخی وی را هم‌عصر سلطان محمد خدابنده دانسته‌اند که مسجد و مدرسه‌ای در شهر داشته‌است؛ سازه به شکل کوشکی هشت‌ضلعی است که در گذشته باغی در پیرامون آن وجود داشته‌است.

سال‏ های بعد زلزلۀ سهمگین سال ۱۲۹۰قمری موجب ویرانی آثار بازمانده گردید و بر اثر آن مسجد جامع که بر پایه روایات سیاحان پس از گنبد سلطانیه بلندترین ساختمان شهر بود به کلی ویران گشت.